به گزارش معاونت پژوهش مدرسه صد و سومین جلسه ی پژوهشی تدبر و محوربندی و بازخوانی صحیفه سجادیه با حضور اساتید و طلاب این مدرسه در روز سه شنبه 10 آبان ماه 1401 ساعت 7 صبح، در نرم افزار «قرار» با موضوع «دعاى آن حضرت است براى مرزداران»(دعای27) برگزار گردید. جلسه چنین گذشت:

در ابتدا استاد صفری به مرور نکات جلسه قبل پرداختند سپس در ادامه استاد استاد باقری شرح فرازهای جدید را بیان کردند:

فراز9: «اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِكَ أَعْدَاءَكَ فِي أَقْطَارِ الْبِلَادِ مِنَ الْهِنْدِ وَ الرُّومِ وَ التُّرْكِ وَ الْخَزَرِ وَ الْحَبَشِ وَ النُّوبَةِ وَ الزَّنْجِ وَ السَّقَالِبَةِ وَ الدَّيَالِمَةِ وَ سَائِرِ أُمَمِ الشِّرْكِ، الَّذِينَ تَخْفَى أَسْمَاؤُهُمْ وَ صِفَاتُهُمْ، وَ قَدْ أَحْصَيْتهم بِمَعْرِفَتِكَ، وَ أَشْرَفْتَ عَلَيْهِمَ بِقُدْرَتِكَ .»

خدایا! این سرنوشت را بر همۀ دشمنانت عمومیت بده؛ در اطراف همۀ کشورها، از هند و روم و ترک و خزر و حبشه و نوبه و زنگبار و سقالبه و دیالمه و دیگر طوایف مشرکین، آنان که نام و نشان و اوصافشان بر ما پنهان است و تو به دانش خود آنان را شماره کرده‌ای و به قدرتت به آنان آگاهی.

در این قسمت از دعا علیه دشمن است و دارای مضامین تند و تیزی هست؛ نسبت به زنان، حیوانات و حتی گیاهان دشمن می باشد. و این دعا دارای عمومیت است و برای کفار شرق تا غرب عالم بیان می شود. در این فراز امام ^{علیه السلام} هم به اشراف معرفتی و هم به اشراف قدرتی خداوند نسبت به دشمنان اشاره می کنند.

لازم به ذکر است در نظام تکوین الهی نظام تشریع نیز قرار دارد و بنا براین است که همه موجودات به سمت خیر حرکت کنند و به غایت خود برسند. پس اگر کسی در راه حق قرار گیرد به فلاح و رستگاری خواهد رسید اما اگر کسی راه باطل را انتخاب کند به انتها خواهد رسید ولی به غایت خلقت خود نرسیده است بلکه به سمت باورهای غیرواقعی و خیالی پیش رفته و موقع مرگ، تازه از خواب غفلت بیدار می شود که خیلی دیر است. امام علیه السلام، امام رحمت هستند و ابتدا دعای خیر می کنند اما در ادامه به نظر می رسد دعای نفرین و شوم است در حالی اگر کسی که در راه غلط پیش می رود زودتر از دنیا برود به غایت شومی نمی رسد و کم تر دچار اشتباه می شود همچنین دیگرانی که کفار مانع رشد و هدایت آن ها شدند بسیار بیشتر است و امام برای رفع مانع هدایتی انسان های تحت سلطه کفار نیز دعا می کنند؛ با این نگاه، نفرین امام هم رحمانی است.

فراز10:«اللَّهُمَّ اشْغَلِ الْمُشْرِكِينَ بِالْمُشْرِكِينَ عَنْ تَنَاوُلِ أَطْرَافِ الْمُسْلِمِينَ، وَ خُذْهُمْ بِالنَّقْصِ عَنْ تَنَقُّصِهِمْ، وَ ثَبِّطْهُمْ بِالْفُرْقَةِ عَنِ الِاحْتِشَادِ عَلَيْهِمْ .»

خدایا! مشرکان را از دستیابی به سرزمین مسلمانان به دیگر مشرکان گرفتار ساز و آنان را با کاستن عددشان، از کاستن مسلمانان مورد مواخذه و سرزنش قرار نده و با پراکنده کردن آنان، از گردآمدنشان برضد مسلمانان بازدار.

امام در قالب دعا خطوط مبارزاتی را برای جامعه مسلمان ترسیم می کنند؛ بنا بر این فراز مسلمانان باید کاری کنند که مشرکین با یکدیگر درگیر و به یکدیگر مشغول گردند( مشغول شدن ضد آسایش است یعنی از یکدیگر احساس خطر کنند). مشرک نیز کسی است که مانع راه حق می شود و کفار نیز زیرمجموعه همین مشرکین قرار می گیرند. هم مضمون قسمت اول این فراز در دیگر ادعیه نیز وجود دارد :« اللهم اشغل الظالمين بالظالمين واخرجنا من بينهم سالمين»

تناول: گرفتن و استیلا بر چیزی؛ دال بر استیلای مسلمان بر مشرکان است و عدم دسترسی آن ها بر مومنان می باشد.

اطراف: هم به معنی نواحی و هم به معنای طوایف است. اگر مشرکان به اطراف مسلمانان دسترسی پیدا نکنند به طریق اولی به داخل مومنان نیز وصول پیدا نمی کنند و به نوعی دعای امام همه جوانب را در نظر می گیرد.

خذ: دال بر کاسته شدن تعداد دشمنان است که موجب پیروزی مسلمانان می شود.

ثَبِّطْ: به معنی زمین گیر شدن و توقف است.

فرقه: دال بر گروه گروه شدن و بر هم خوردن وحدت دشمنان شود.

احْتِشَادِ: به معنی اجتماعی است که سریع اجابت دعوت می کنند.

پیامبر اکرم ^{صلی الله علیه و آله} نیز از روش تفرقه انداختن در میان قبیله های یهود استفاده کردند و بر ایشان پیروز گردیدند. دیگر این که تفرقه میان دشمنان برای مسمانان زمان طلایی ایجاد می کند مانند زمانی که برای امام باقر و امام صادق علیهما السلام در بحبوحه اختلاف بنی عباس و بنی امیه ایجاد شد و مکتب علمی تشیع و تشکیلات اسلامی شکل گرفت که تا به امروز ما از آن بهره می بریم.

فراز 11: «اللَّهُمَّ أَخْلِ قُلُوبَهُمْ مِنَ الْأَمَنَةِ ، وَ أَبْدَانَهُمْ مِنَ الْقُوَّةِ ، وَ أَذْهِلْ قُلُوبَهُمْ عَنِ الِاحْتِيَالِ ، وَ أَوْهِنْ أَرْكَانَهُمْ عَنْ مُنَازَلَةِ الرِّجَالِ ، وَ جَبِّنْهُمْ عَنْ مُقَارَعَةِ الْأَبْطَالِ ، وَ ابْعَثْ عَلَيْهِمْ جُنْداً مِنْ مَلَائِكَتِكَ بِبَأْسٍ مِنْ بَأْسِكَ كَفِعْلِكَ يَوْمَ بَدْرٍ ، تَقْطَعُ بِهِ دَابِرَهُمْ وَ تَحْصُدُ بِهِ شَوْكَتَهُمْ ، وَ تُفَرِّقُ بِهِ عَدَدَهُمْ .»

خدایا! دل‌هایشان را از آرامش تهی ساز و بدن‌هایشان را از توانایی بی‌بهره کن و قلوبشان را از چاره‌جویی غافل ساز و اندامشان را از ایستادن در برابر رجال اسلام سست کن. آنان را از کوبیدن دلیران بترسان و سپاهی از فرشتگانت با عذابی از عذاب‌هایت را برضد آنان برانگیز؛ مانند کاری که روز جنگ بدر انجام دادی (اشاره به آیه 123 سوره آل عمران) تا به این سبب بنیانشان را قطع کنی و نیرو و اسلحۀ تیزشان را از بیخ و بن درو کنی و نفراتشان را پراکنده سازی.

أخْلِ: از خلو به معنی خالی شدن

خالی شدن هم مکانی و هم زمانی می باشد و در قرآن نیز این مفهوم مکرر بیان شده؛ در این جا خالی شدن به قلب ها(مکان) از آرامش و سکون و عدم ترس نسبت داده شده است. یعنی اولین شاخص امنیت، احساس قلبی امنیت می باشد. در ادامه خالی شدن به بدن های دشمنان از قوت و توان نسبت داده شده است.

أَذْهِلْ: به معنی مشغول کردنی است که موجب غفلت و حزن می گردد؛ این مفهومنیز به قلب ها برگردانده شده است.

احْتِيَالِ: از حیله گرفته شده و به معنی تدبیر با ظرافت می باشد و همیشه معنای منفی ندارد.

در پایان استاد صفری دعا فرمودند و جلسه خاتمه یافت.

• < قبلی
• بعدی >