به گزارش معاونت پژوهش مدرسه صد و چهاردهمین جلسه ی پژوهشی تدبر و محوربندی و بازخوانی صحیفه ی سجادیه با حضور اساتید و طلاب این مدرسه در روز یکشنبه 30 بهمن ماه 1401ساعت 16 ، در نرم افزار «قرار» با موضوع «دعاى آن حضرت است براى مرزداران»(دعای27) برگزار گردید. جلسه چنین گذشت:

در ابتدای جلسه استاد باقری ضمن تبریک عید مبعث، به مرور نکات دعای دوم از صحیفه در خصوص نبی اکرم پرداختند:

فراز 1: «وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي مَنَّ عَلَيْنَا بِمُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ دُونَ الْأُمَمِ الْمَاضِيَةِ وَ الْقُرُونِ السَّالِفَةِ ، بِقُدْرَتِهِ الَّتِي لَا تَعْجِزُ عَنْ شَيْ‌ءٍ وَ إِنْ عَظُمَ ، وَ لَا يَفُوتُهَا شَيْ‌ءٌ وَ إِنْ لَطُفَ» .

همۀ ستایش‌ها مخصوص خداست که نه بر امّت‌های گذشته و زمان‌های سپری شده؛ بلکه بر ما به وجود محمّد (صلّی الله علیه و آله) منّت نهاد؛ با قدرتش که از هیچ چیز هر چند بزرگ باشد، ناتوان نمی‌شود؛ و هیچ چیز هر چند کوچک و ریز باشد، از دایرۀ اختیار و عرصۀ اراده‌اش، بیرون نمی‌رود.

در بیشتر ترجمه ها کلمه مَنَّ به معنای منت نهادن معنا شده است در حالی که به معنای نعمت بخشیدن هم می باشد و همچنین در آیه 164 سوره آل عمران( لَقَد مَنَّ اللهُ عَلی المُومنینَ إذا بَعَثَ فیهِم رَسولاً) از این واژه در خصوص بعثت استفاده شده است؛ نعمتی که در گذشته برای کسی قرار داده نشده است. عبارت الْحَمْدُ لِلَّهِ معمولا در خصوص نعمت هایی استفاده می شود که انسان از شکر حقیقی آن قاصر است.

محمد به معنای ستایش شده می باشد که ناشی از صفات حمیده بسیار در ایشان است و این نام در بدو تولد ایشان توسط خداوند به خانواده ایشان الهام شده و قبل از آن این نام مرسوم نبوده است. اگر این نام نبود در شناخت حضرت شبهه ایجاد می شد چرا که نام ایشان معادل حقیقت ایشان است. نبی به معنای آورنده خبر ومبین جایگاه نبوت حضرت می باشد. شناخت خداوند متعال توسط شناخت و فهم آیات آفاقی و انفسی امکان پذیر است و دیگر راه آن طریق تعلیم الهی است که به واسطه انبیای الهی صورت می گیردو ایشان راهگشای معرفت پروردگار هستند و بنابراین انبیای الهی نیز باید ظرفیت و جایگاه خاصی داشته باشند. همان طوری که پیامبر اکرم چهل سال تحت تعلیم الهی بودند و آماده شدند برای روز بعثت. نبوت در آخرین مرحله خود به پیامبر اکرم می رسد همان طور که امام سجاد علیه السلام در این فراز می فرمایند:

دُونَ الْأُمَمِ الْمَاضِيَةِ وَ الْقُرُونِ السَّالِفَةِ؛ که نشانگر آخرین نبی و آخرین دین است.

این اتفاق در چه زمانی بر بشر عرضه شده؟ در عصر جاهلی که از نظر فرهنگی سواد نداشتند و از نظر اعتقادی اکثرا بت پرست بودند و از منظر اجتماعی بسیار قبیله گرا، کوته اندیش، خرافی و خشن بودند و از لحاظ اقتصادی بیشتر در مضیقه بودند.این پیامبر و این دین در چنین شرایطی برای چنین مردمی نازل می شود و این مظهر قدرت الهی است که عجزناپذیر و محیط بر همه چیز می باشد.

فراز 2: «فَخَتَمَ بِنَا عَلَى جَمِيعِ مَنْ ذَرَأَ ، وَ جَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلَى مَنْ جَحَدَ ، وَ كَثَّرَنَا بِمَنِّهِ عَلَى مَنْ قَلَّ»

خدای توانا، ما را بر همۀ امّت‌هایی که آفرید، خاتم قرار داد؛ و بر همۀ منکران حق و حقیقت گواه گرفت؛ و با نیکی و احسانش، ما را بر آنان که اندک بودند، فزونی بخشید.

خَتَمَ به معنای مُهر نهادنمی باشد و خاتَم اسم آلت است و دال بر کسی و یا چیزی است که به واسطه او سلسله رسالت خاتمه می یابد. این امت نیز دارای ویژگی هایی بودند که امت خاتم انبیا واقع شدند.

این خاتمیت چند دلیل دارد:

1. محتوایی که در قالب دین اسلام بر بشر عرضه شد به اکمال و اتمام رسید و خداوند از آن راضی و خشنود شد.
2. کتابی که این محتوا در آن بیان شده بر خلاف کتاب های ادیان الهی گذشته ویژگی خاصی دارد و آن تحریف ناپذیری و تضمین و صیانت الهی است و این کتاب برای مقطع زمانی خاصی نیست.
3. عظمت شخصیت نبی اکرم و جایگاه برتر ایشان نسبت به سایر انبیای الهی و داشتن بالاترین رتبه کمال و فضیلت میان تمام انسان ها.
4. مخاطبان خاص یعنی امت نبی اکرم هم به درجه ای رسیدند که نسبت به امم سالف در رتبه بهترین امت قرار می گیرند.

شهید به معنی کسی که شهادت دهنده است در زمان اثبات حقی و شاهد از روی مشاهده و علم بر منکران بیّنه می باشد. ضمیر نا در کلمه جَعَلَنَا به دو مرجع قابل بازگشت است:

• امت پیامبر اکرم که دال بر فضیلت این امت می باشد.
• اهل بیت علهیم السلام؛ این فراز دلالت بر آیه 143 سوره بقره دارد.

كَثَّرَنَا هم ناظر به تعداد پیروان دین اسلام می باشد؛ بر خلاف تبلیغات رسانه ای بیشترین پیروان ادیان متعلق به دین اسلام است. هم ناظر به آثار دنیایی و بهبود رزق و روزی مادی و معنوی و گشایش درهای نعمت های الهی می باشد.

فراز 3: « اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ أَمِينِكَ عَلَى وَحْيِكَ ، وَ نَجِيبِكَ مِنْ خَلْقِكَ ، وَ صَفِيِّكَ مِنْ عِبَادِكَ ، إِمَامِ الرَّحْمَةِ ، وَ قَائِدِ الْخَيْرِ ، وَ مِفْتَاحِ الْبَرَكَة»

خدایا! بر محمّد درود فرست، آن وجود مبارکی که امین بر وحی‌ات و گزیدۀ از آفریده‌هایت و انتخاب‌شدۀ از بندگان توست؛ و او پیشوای رحمت و قافله سالار خوبی و کلید برکت است.

سبب های درخواست صلوات بر نبی اکرم در این فراز عبارتنداز:

1. امین وحی بودن ایشان
2. نجیب بودن پیامبر در میان خلق
3. برگزیده بودن ایشان در میان بندگان
4. امام رحمت بودن نبی اکرم
5. پیشوای خیر بودن حضرت
6. کلید برکت بودن ایشان

در پایان نیز خانم ناطقیان دعا فرمودند و جلسه خاتمه یافت.

• < قبلی
• بعدی >