به گزارش معاونت فرهنگی مدرسه، ششمین روز از ماه مبارک رمضان با تفسیر جزء ششم توسط استاد گرانقدر سرکار خانم جواهری در ۱۱ اردیبهشت ماه به صورت مجازی برگزار شد.
 استاد جواهری در تفسیر سوره نساء آیه ۱۷۰ گفت: دعوت اسلام، جهانى است و تنها مخصوص به قوم عرب نیست و عامل گسترش دعوت انبيا، حقّانيت آن است. ايمان ما به نفع خودمان است، نبايد بر خدا منّت بذاریم، بلكه خدا منّت نهاده و ما را هدايت كرده است . نه كفر مردم به خدا زيان مى‌رساند و نه ايمانشان به او نفعى دارد.
در ادامه  آیه ۱۷۱ گفت: در اینجا صحبت با اهل کتاب است که غلو می کردند.
غلوّ نشانه‌ى تعصّب نابجا است و يكى از آفات اديان آسمانى، غلوّ درباره رهبران دينى است. ميانه روى و اعتدال در همه جا لازم است و عشق به اولياى خدا نبايد سر از غلوّ درآورد.
غلوّ كردن درباره‌ى انسان‌ها، گرچه پيامبر باشند، توهين به خداوند و نسبت ناروا دادن به اوست و در قرآن و انجيل واقعى، حضرت عيسى پيامبر خدا معرفى شده است، نه خدا يا فرزند خدا. خداوند جسم نيست تا فرزند داشته باشد. بنابراین هر چيزى از خداست، پس بايد بنده‌ى او بود و تنها به او توكّل كرد.
خانم جواهری در تفسیر آیه ۱۷۲ گفت: مردم نسبت به عبادت خدا سه حالت دارند: گروهى مستكبر، گروهى تسليم و گروهى طالب. ان شاالله که طالب باشیم.
در امور دينى، كاسه‌ى داغ‌تر از آش نباشيد. عيسى خود را بنده‌ى خدا مى‌داند. بازگشت همه به سوى خداست، پس از قيامت بترسيم و تكبّر نكنيم.
در تفسیر آیه ۱۷۳ بیان کرد:
راه نجات، ايمان و عمل صالح است و ايمان مقدّم بر عمل است و اعمال بدون ايمان، مانند اسكناس بى‌پشتوانه است. بدون ايمان و عمل، انتظار هيچ شفاعتى ازکسی نداشته باشیم.
اسلام با همه‌ى مردم و همه‌ى نسل‌ها و عصرها سخن مى‌گويد و پيامش جهانى است و فرستادن نور و برهان، از شئون ربوبيّت خداست و قرآن كتاب استدلال، هدايت و نور است.
خانم جواهری در ادامه تفسیر سوره مائده آیه ۳ بیان داشت : در اینجا صحبت از ولایت است. در اول آیه: يأس كفّار از دين، به خوردن گوشت مردار يا نخوردن آن ارتباطى ندارد.
طبق روايات شيعه و سنّى، اين قسمت از آيه: الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ‌ ... پس از نصب علىّ‌بن ابى‌طالب عليهما السلام به امامت در غديرخم نازل شده است. غير از دلائل نقلى، تحليل عقلى نيز همين را مى‌رساند، چون چهار ويژگى مهم براى آن روز بيان شده‌است: ۱. روز يأس كافران، ۲. روز اكمال دين، ۳. روز اتمام‌ نعمت الهى بر مردم، ۵. روزى كه اسلام به عنوان «دين» و يك مذهب كامل، مورد پسند خدا قرار گرفته است.
حال اگر وقايع روزهاى تاريخ اسلام را بررسى كنيم، هيچ روز مهمى مانند: بعثت، هجرت، فتح مكّه، پيروزى در جنگ‌ها و ... با همه‌ى ارزشهايى كه داشته‌اند، شامل اين چهار صفت مهم مطرح شده در اين آيه نيستند؛ حتّى «حجّةالوداع» هم به اين اهميّت نيست؛ چون حج، جزئى از دين است، نه همه‌ى دين. امّا غديرخم روزى است كه خداوند فرمان نصب حضرت على ( علیه السلام ) را به جانشينى پيامبر  ( صلى الله عليه و آله و سلم ) صادر كرد، تنها آن روز است كه چهار عنوان ذكر شده در آيه‌ «أَكْمَلْتُ، أَتْمَمْتُ، رَضِيتُ، يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا» است. اگر هر يك از اكمال دين، اتمام نعمت، رضايت حقّ و يأس كفّار به تنهايى در روزى اتفاق افتد، كافى است كه آن روز از «ايّام‌اللّه» باشد. تا چه رسد به روزى مثل غدير، كه همه‌ى اين ويژگى‌ها را يك جا دارد.
اما استفاده هایی که از این آیه می بریم: ۱. اسلام، دينى جامع است و همه‌ى نيازهاى طبيعى و روحى انسان را مورد توجّه قرار داده و نظر صريح مى‌دهد.
۲. اگر دشمن خارجى هم شما را رها كند، دشمن داخلى وجود دارد كه بايد با خشيت از خدا به مقابله با او رفت.
۳. دين بدون رهبر معصوم، كامل نيست.
۴. همه‌ى نعمت‌ها بدون رهبرى الهى ناقص است.
۵. نصب على عليه السلام به امامت، اتمام نعمت است و رها كردن ولايت او كفران نعمت و ناسپاسى نعمت و عواقب بدى دارد.
 استاد در ادامه و تفسیر آیه ۱۵ مائده بیان کرد: اسلام، دينى جهانى است و همه اديان را به حقّ دعوت مى‌كند.
در ارشاد ودعوت مردم، حتّى از اهل‌كتاب هم مأيوس نشويم. قرآن نور است و جهان منهاى قرآن، تاريك است. در اینجا مشخص می شود برخى حقايق تورات و انجيل، توسط علمای آنها كتمان شده است. از شيوه‌هاى ارشاد، بيان مطالب به قدر ضرورت است.
در ادامه و تفسیر آیه ۱۶ گفت هدايت داراى مراتبى است: يك مرحله، هدايت عمومى براى همه‌ى انسان‌هاست، خواه پيروى كنند يا نكنند و نوع ديگر مخصوص كسانى است كه هدايت عمومى را پذيرفته باشند.

يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْدِيهِمْ إِلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ «آیه ۱۶ سوره مائده»

خداوند به وسيله‌ى آن (كتاب) كسانى را كه بدنبال رضاى الهى‌اند، به راه‌هاى امن و عافيت هدايت مى‌كند، و آنان را با خواست خود از تاريكى‌ها به روشنايى درمى‌آورد، و به راه راست هدايت مى‌كند.

استاد نکاتی را ذیل آیه افزود :
هدايت داراى مراتبى است: يك مرحله، هدايت عمومى براى همه‌ى انسان‌هاست، خواه پيروى كنند يا نكنند و نوع ديگر مخصوص كسانى است كه هدايت عمومى را پذيرفته باشند. (تفسير الميزان.
جلد ۲ - صفحه ۲۶۰ )
اين آيه نوع دوم را بيان مى‌كند.
سلام، يكى از نام‌هاى خداست، السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ‌و.. و يكى از نام‌هاى بهشت هم‌ «دارُ السَّلامِ» است. پس راه‌هاى سلام، يعنى راه خدا و بهشت كه رسيدن به آن دو از «سُبل السلام» و صراط مستقيم مى‌گذرد. «سُبُلَ السَّلامِ»، شامل راه‌هاى سلامت فرد و جامعه، خانواده و نسل، فكر، روح و ناموس و ... مى‌شود.
مصداق روشن پيروان رضوان خدا در «مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ»، پويندگان خط «غدير خم» اند، چون آيه‌ى‌ «رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً» بعد از نصب علىّ‌بن ابى‌طالب عليهما السلام به مقام جانشينى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شد.
این آیه شامل کسانی می شود که در پى تحصيل رضاى حقّ باشند، نه دنبال مقام و مال و هواى نفس و انتقام و درسته که خدا هدایت می کند اما انسان، خود زمينه‌ ساز هدايت خويش است و هدايت به راه‌هاى سلامت و سعادت، در گرو كسب رضاى خداست و هر كس در پى راضى كردن غير او باشد، در انحراف است. راه حقّ يكى است و راه‌هاى باطل متعدّد.هدف، يكى است؛ ولى راه‌هاى رسيدن به آن متعدّد است.
«سُبُلَ السَّلامِ» به‌ «صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» منتهى مى‌شود، و همه‌ى كسانى كه با انجام تكاليف گوناگون در شرايط مختلف، در پى كسب رضاى خداوند مى‌باشند، به صراط مستقيم مى‌رسند بنابراین قرآن، داروى شفابخش همه ظلمات است.
خانم جواهری در ادامه و تفسیر آیه ۱۷ سوره مائده گفت: مسيحيان چند ادّعاى بى‌اساس درباره خدا دارند كه قرآن به آنها اشاره مى‌كند: ۱. اعتقاد به خدايان سه گانه. ۲. اعتقاد به اينكه خداى آفريدگار، يكى از خدايان سه گانه است (خداى پدر). ۳. انحصار الوهيّت در مسيح كه اين آيه آن را ردّ مى‌كند.
بنابراین اسلام، با كفر، شرك و خرافه در هر مكتبى كه باشد مخالف است و احتمال فنا و نيست شدن، با خدايى سازگار نيست. عيسى، مادرش و همه مردم زمين در انسان بودن و ناتوان بودن در برابر قدرت خداوند، يكسان مى‌باشند.
استاد جواهری درتفسیر آیه ۵۴ سوره مائده بیان کرد:
امام باقر عليه السلام درباره‌ى‌ «يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ» فرمود: «مراد علىّ عليه السلام و شيعيان اويند».
كفر يا ارتداد گروهى از مؤمنان، به راه خدا ضربه نمى‌زند. زمينه ارتداد، نداشتن معرفت و محبّت نسبت به دين و خداست.
در راه ايمان و شكستن سنّت‌ها و عادات جاهلى نبايد از سرزنش‌ها و هوچى‌گرى‌ها و تبليغات سوء دشمن ترسى داشت و تسليم جوّ و محيط شد. مؤمن واقعى كسى است كه هم عاشق و هم محبوب خدا باشد.
كسى كه ايمان واقعى دارد، هرگز در برابر كافران احساس حقارت نمى‌كند و سنگر را خالی نمی کند و دلى كه از محبّت خدا خالى شد، بيمار و وابسته به كفّار مى‌شود، ولى دلى كه از مهر خدا پر است هرگز وابسته نمى‌شود.
اسلام رو به گسترش است، تنها به ريزش‌ها نگاه نكنيم به رويش‌ها نيز نگاه كنيم. مجاهدان ما در جنگ روانى، در مؤمنان واقعى اثرى ندارد. بنابراین اگر خداوند به شخصى لطفى كرد، آگاهانه است.
خانم جواهری در تفسیر آیه ۵۵ سوره مائده اشاره کرد و گفت: در اینجا صحبت از ولايت فقيه است که  در راستاى ولايت امام معصوم است.
 چند استفاده از این آیه می بریم:
۱. در قرآن معمولًا نماز و زكات در كنار هم مطرح شده است؛ ولى در اين آيه، هر دو به هم آميخته‌اند.
۲. كسانى كه اهل نماز و زكات نيستند، حقّ ولايت بر مردم را ندارند
۳. براى توجّه به محرومان، نماز هم مانع نيست.
۴.كارهاى جزئى (مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمى‌كند.
استاد در پایان و آیه ۵۵ سوره مائده بیان کرد:
حزب‌اللَّه نه تنها غالب و پيروزند، بلكه رستگار نيز هستند. حزب اللهی تنها كسانى‌اند كه ولايت خدا، پيامبر و اهل‌بيت عليهم السلام را پذيرفته باشند. با وعده‌هاى الهى، حزب اللَّه به آينده‌ى خود مطمئن است.

• < قبلی
• بعدی >