به گزارش معاونت پژوهش مدرسه صد‌و‌چهلمین جلسه‌ی پژوهشی تدبر و محوربندی و بازخوانی صحیفه‌ی سجادیه با حضور اساتید و طلاب این مدرسه در روز دوشنبه 16آبان‌ماه 1402 ساعت 16، در‌ نرم‌افزار «قرار» با موضوع «دعاى آن حضرت است در ذكر توبه و درخواست آن از پروردگار»(دعای31) برگزار گردید. در ابتدای جلسه پس از پخش صوت قرآن کریم و صلوات امام سجاد ^{علیه‌السلام} از مجموعه‌‌ی صلوات بر حجج طاهره^{علیهم‌السلام}، استاد کاویانی به بیان وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بعد از واقعه‌ی عاشورا پرداختند:

بعد از حادثه‌ی کربلا فضای رعب و وحشتی در جامعه شکل گرفت حتی میان شیعیان و محبان ائمه ^{علیهم السلام} .

در روایتی از امام صادق ^{علیه السلام} این‌طور بیان شده است که بعد از شهادت امام حسین ^{علیه السلام} ، از میان مردم جز سه، پنج و یا هفت نفر نفر همگی مرتد شدند(در روایات مختلف عدد متفاوت ذکر شده است). در چنین شرایطی شیعیان با تعداد بسیار کم با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و شبکه‌ای را تشکیل دادند و نشانه‌هایی را برای با خبر شدن از وضعیت همدیگر ابداع نمودند. در نتیجه‌ی این شبکه‌سازی‌ها اتفاقات بزرگی در امت اسلام به وقوع پیوست مانند: قیام توابین، قیام مختار و واقعه‌ی حَرّه. همچنین جامعه دچار انحطاط فکری-اعتقادی شده بود که نتیجه‌ی آن به صورت فساد شدید در تمام اقشار مردم نمود یافت.

در ادامه استاد باقری فراز نهم از این دعا را شرح دادند:

فراز 9: «فَمَثَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ مُتَضَرِّعاً ، وَ غَمَّضَ بَصَرَهُ إِلَى الْأَرْضِ مُتَخَشِّعاً ، وَ طَأْطَأَ رَأْسَهُ لِعِزَّتِكَ مُتَذَلِّلا ، وَ أَبَثَّكَ مِنْ سِرِّهِ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنْهُ خُضُوعاً ، وَ عَدَّدَ مِنْ ذُنُوبِهِ مَا أَنْتَ أَحْصَى لَهَا خُشُوعاً ، وَ اسْتَغَاثَ بِكَ مِنْ عَظِيمِ مَا وَقَعَ بِهِ فِي عِلْمِكَ وَ قَبِيحِ مَا فَضَحَهُ فِي حُكْمِكَ مِنْ ذُنُوبٍ أَدْبَرَتْ لَذَّاتُهَا فَذَهَبَتْ ، وَ أَقَامَتْ تَبِعَاتُهَا فَلَزِمَتْ»

پس با حال زاری و ذلّت پیش رویت ایستاده و از روی تواضع و فروتنی دیده‌اش را به سوی زمین انداخته و سرش را در برابر عزّتت، ذلیلانه به زیرافکنده؛ و خاضعانه رازش را که تو از او به آن داناتری، برایت آشکار ساخته؛ و خاشعانه گناهانش را که حضرتت به تعدادش آگاه‌تر است برشمرده؛ و برای نجات از گناهان بزرگی که برای مرتکب شونده‌اش در علم تو، عین هلاکت است؛ و زشتی اعمالی که در عرصۀ قضا و قدَرَت او را رسوا کرده، به فریادرسی و طلب یاری برخاسته؛ همان گناهانی که روزگار لذّت‌هایش پشت کرده و از بین رفته و پیامدهای زیان بخشش به جا مانده و گریبان‌گیر شده.

مِن ذنوب: مِن، مای موصوله‌های قبلی را توضیح می‌دهد(در عظیم ما و قبیح ما).

فراز 10: « لَا يُنْكِرُ يَا إِلَهِي عَدْلَكَ إِنْ عَاقَبْتَهُ ، وَ لَا يَسْتَعْظِمُ عَفْوَكَ إِنْ عَفَوْتَ عَنْهُ وَ رَحِمْتَهُ ، لِأَنَّكَ الرَّبُّ الْكَرِيمُ الَّذِي لَا يَتَعَاظَمُهُ غُفْرَانُ الذَّنْبِ الْعَظِيمِ »

ای خدای من! اگر این گنهکار را کیفر دهی، عدالتت را منکر نمی‌شود؛ و اگر از او گذشت کنی و به او رحمت آوری، گذشتت را در برابر بی‌نهایت بودنت بزرگ نمی‌شمارد؛ برای این‌که تو پروردگار کریمی، پروردگاری که آمرزش گناه بزرگ، او را بزرگ ننماید.

عدل الهی به معنای قرار دادن هرچیزی در جای خودش است و در صورت عقوبت بنده، عدل پروردگار قابل انکار نیست. اگر خداوند بنده را مورد عفو خود قرار دهد، این عفو بزرگ شمرده نمی‌شود زیرا عفو الهی نامحدود بوده و او پروردگاری است که اولا ربّ است و اقتضای ربوبیت ایشان این چنین است و کریمی است که غفران گناه عظیم نزد او بزرگ نیست.

فراز 11: « اللَّهُمَّ فَهَا أَنَا ذَا قَدْ جِئْتُكَ مُطِيعاً لِأَمْرِكَ فِيما أَمَرْتَ بِهِ مِنَ الدُّعَاءِ ، مُتَنَجِّزاً وَعْدَكَ فِيما وَعَدْتَ بِهِ مِنَ الْإِجَابَةِ ، إِذْ تَقُولُ ﴿ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ﴾. »

خدایا! اینک منم که در پیشگاهت نسبت به امرت، مطیع و سر به فرمان آمدم؛ و آن امر این است: ما را دستور دادی دعا کنیم و من وفای به وعده‌ای را که در مورد اجابت دعا داده‌ای، خواستارم؛ زیرا فرمودی: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم.

فَهَا أَنَا ذَا: یعنی منِ عبد با حال آن گناهکار متجری نیامدم بلکه توبه کرده و متفاوت پیش تو ای خدا آمدم و حقیقتا در حال اطاعت به درگاهت آمدم. منظور از مطیع، اطاعت خدا در خصوص دستور او به دعا کردن است و خواستار وفای به وعده‌ات هستم که همان اجابت دعا است. اجابت معنای عام دارد و دال بر پذیرش دعا به‌طور مطلق است. در پایان فراز نیز به آیه‌ی قرآن در همین ارتباط استناد می‌شود.

در ادامه خانم ناطقیان این‌طور بیان کردند که در دعای ائمه ^{علیهم‌السلام} روش صحبت در حد اعلا با خداوند و بعد در مراتب پایین‌تر با دیگران قابل تامل و پژوهش است. در پایان ایشان دعا فرمودند و جلسه خاتمه یافت.

• < قبلی
• بعدی >