امروز پنج شنبه, 09 فروردين 1403 - Thu 03 28 2024

منو

تفسیر جزء بیست و یکم قران کریم

tafcir4
به گزارش معاونت فرهنگی مدرسه ، در بیست و یکمین روز از ماه مبارک رمضان تفسیر جزء بیست و یکم با سخنرانی استاد گرانقدر سرکار خانم جواهری در ۲۶ اردیبهشت به صورت مجازی برگزار شد.
 استاد جواهری در مقدمه ای شهادت مولی الموحدین حضرت علی علیه السلام را تسلیت گفت و بیان کرد برای پیروی از حضرت باید شناخت داشته باشیم اگر نشناسیم آن پیروی ما پیروی درستی نیست، زمانی تحقق پیدا می کند که ما تا حدی نسبت به اون بزرگواران شناختی داشته باشم.
 یکی از آیاتی که تاویلش در مورد آقا امیر المومنین علی علیه السلام است در سوره واقعه آیات ۱۰ و ۱۱ می باشد سبقت گیرندگان از مقربون هستند.(طبق این آیه حضرت جبرائیل نازل شد و گفت سابقون حضرت علی علیه السلام و پیروان ایشان هستند که پیشتازان به سوی بهشت می باشند).
از زبان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) ایشان را بشناسیم که فرمودند: من و علی(علیه السلام) هر دو پدر امت هستیم، حق امیر المومنین علیه السلام بر امت مانند حق پدر بر فرزندش است.
کلامی را نیز از زبان خود حضرت در مورد شناخت خودشان که البته ایشان در نهج البلاغه بسیار از حضرت رسول الله (صلی الله علیه وآله) گفتند ولی در مورد خودشان خیلی کم است اما یکی از آنها در خطبه ۱۹۲ حضرت ظهور اسلام را تشریح می کنند و گفته ها در مورد ستایش پیامبر است. در همان اوایل زندگی من رسول خدا (صلی الله علیه وآله) مرا در آغوش خود پرورش داد و هر روز یک بابی از علم و اخلاق بر من گشود و به من دستور داد که به آن اقتدا کنم و هر سال که آقا به غار حرا می رفتند من او را می دیدم و جز من کسی وی را نمی دید.
در ادامه و همین خطبه باز اشاره کردند در خانه ای که اسلام در آن ظهور کرده بود، غیر از رسول خدا و خانم حضرت خدیجه(سلام الله علیها) که من سومین نفر آنها بودم و من نور وحی و رسالت را می دیدم و نسیم نبوت را من علی علیه السلام استشمام می کردم.
این شامه باید یک شامه غیبی باشد که نسیم غیبی باشد تا بتواند استشمام کند و این حس مخصوص انبیا است (حضرت یعقوب و حضرت یوسف) پس مساله استشمام غیبی مخصوص انبیاست و امیر المومنین علیه السلام می فرماید: من بوی نبوت را استشمام کردم. پس با این همه عظمت ایشان را جز پیامبر کسی نشناخت و ما هم به اندازه سئه وجودی خودمان ایشان را بشناسیم.
استاد جواهری در ادامه و تفسیر سوره عنکبوت آیه ۴۶ گفت: «جدال» در لغت به معناى به هم تابيدن است و در اصطلاح به گفتگوهاى دو نفر كه با هم درگيرى لفظى پيدا مى‌كنند تا بر يكديگر پيروز شوند، جدال مى‌گويند.
جدال احسن به گفتگويى گفته مى‌شود كه همراه آن طعنه، استهزا، ناسزا و اهانت نباشد، بلكه بر اساس استدلال و محبّت و با انگيزه‌هاى اصلاحى باشد. در گفتگوها، قبل از اظهار عقيده و نظر، آنچه را كه مورد اتفاق است مطرح كنيم.
مخاطبانِ خود را بشناسيم و با هر دسته به نوعى مناسب برخورد كنيم. زيرا براى ستمگران، منطق، گفتگو و نرمش كارساز نيست و ايمان به تنهايى كافى نيست، تسليم و اطاعت نيز لازم است.
استاد بزرگوار در ادامه و آیه ۴۷ افزود : قرآن، پيروان همه‌ى اديان پيشين را به اسلام دعوت مى‌كند. هدايت‌گرى الهى حتمى و لازم است، گرچه همه‌ى مردم هدايت پذير نباشند.
کافران قرآن را فهمیدند ولی انکار کردند (جحد)نفى چيزى است كه دل مى‌پذيرد و يا پذيرش چيزى كه دل نفى مى‌كند و كسانى كه با قرآن آشنا مى‌شوند ولى آن را نمى‌پذيرند، گرفتار نوعى كفرند.
استاد در ادامه و آیه ۴۸ بیان کرد: آقا رسول خدا هیچ دستخطی از خود نداشتند و مکتبی هم نرفته بودند و رسول امی بودند و یکی از دلایل حقانیت قرآن امی بودن پيامبر اسلام است و نزول قرآن بر پيامبر امّى كه خواندن و نوشتن نمى‌داند، از راههاى اتمام حجّت خداوند بر مردم است. بنابراین به خواندن و نوشتن خود مغرور نشويم، گاهى به اراده‌ى الهى، يك فرد امّى و درس نخوانده، فرهنگ بشريّت را عوض مى‌كند.
آیه بعد را وقتی مقايسه‌ى آيه‌ى 47 كه تنها كافران را منكر آيات الهى مى‌داند، «وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الْكافِرُونَ» و اين آيه كه تنها ظالمان را منكر آيات مى‌داند، «وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الظَّالِمُونَ» مى‌توان استفاده نمود كه كفر، نوعى ظلم و يا بالعكس است.
گرچه بعضى آيات قرآن متشابه است، ولى مجموعه‌ى آيات آن، روشن و روشنگر است.و علم واقعى و عالم واقعی کسی است که  پذيرش آيات روشن الهى را دارد.درسته انسان براى رسيدن به مقصود، مأمور به تلاش و كوشش است، ليكن علم، هديه‌ى الهى است و آيات قرآن، بر دل اهل علم مى‌نشيند و اين گروه هستند كه حقانيّت آن را با تمام وجود درك مى‌كنند.پس نمونه‌ى روشن ظلم، ظلم فرهنگى و انكار نابجاست.
خانم جواهری در ادامه و تفسیر آیه ۶۹ اشاره کرد: براى رسيدن به هدايت ويژه‌ى الهى، تلاش لازم است و بايد گام اوّل را خود انسان بردارد. پس ما حرکت کنیم و برکت از سمت خداوند حاصل می شود.گاهى، يك قدم و يك لحظه تلاش خالصانه، هدايت و نجات ابدى را به دنبال دارد.
همين كه گامى الهى بر داشته شد، در وسط راه، هدايت‌هاى غيبى مى‌آيد و آنچه به تلاش‌ها ارزش مى‌دهد، خلوص است و اگر کسی تلاش کند ما راههای قرب الهی را به او نشان می دهیم که یکی از آن اخلاص است و راه‌هاى وصول به قرب الهى، محدوديّتى ندارد و به وعده‌هاى خداوند اطمينان داشته باشيم.
نشانه‌ى نيكوكار بودن، تلاش در راه حقّ و اخلاص است و خداوند، هم راه قرب را به ما نشان مى‌دهد و هم تا رسيدن به مقصد، دست ما را مى‌گيرد.
استاد جواهری در ادامه و تفسیر سوره روم آیه ۲۱ گفت: ياد خداوند مايه‌ى آرامش دل و روح است، همسر مايه‌ى آرامش جسم و روان. نقش همسر، آرام بخشى است و زن و مرد از يك جنس هستند و همسر بايد عامل آرامش باشد نه مايه‌ى تشنّج و اضطراب. محبّت، هديه‌اى الهى است و مودّت و رحمت، هديه‌ى خدا به عروس و داماد است و تنها اهل فكر مى‌توانند به نقش سازنده‌ى ازدواج پى ببرند. هدف از ازدواج، تنها ارضاى غريزه‌ى جنسى نيست، بلكه رسيدن به يك آرامش جسمى و روانى است.
در آیه ۲۲ اینگونه است که : آفرينش آسمان‌ها و زمين، از نشانه‌هاى قدرت بى‌پايان الهى است. تفاوت نژادها و زبان‌ها، راهى براى خداشناسى است. يكسان بودن شكل و رنگ همه‌ى انسان‌ها با ابتكار و نوآورى و بديع بودن خداوند سازگار نيست و انسان عالم و فهميده، از اختلاف رنگ‌ها و زبان‌ها به معرفت الهى مى‌رسد ولى جاهل، رنگ و زبان را وسيله‌ى تحقير قرار مى‌دهد.
در آیه بعدی یکی از نشانه هایی که آمده است خواب شب است و نعمت‌هاى الهى را ساده ننگيريم؛ خواب نيز يك نعمت بزرگ است و خواب، مقدّمه‌ى تلاش است و اصل خواب براى شب است و خواب در روز، براى استراحت جزيى است. فضل الهى گسترده است ولى تلاش ما براى كسب آن لازم است و وقتی بدست می آوریم قطعا لطف خدا بوده است و خواب شب هم یکی از نشانه هاست اگر نشانه شناس باشیم.
در تفسیر آیه ۲۴ اشاره شد: یکی دیگر از نشانه ها برق است. در اين آيه و آيات قبل، چهار تعبير به چشم مى‌خورد: «يَتَفَكَّرُونَ»، «لِلْعالِمِينَ»، «يَسْمَعُونَ» و «يَعْقِلُونَ».
براى عملى شدن اين چهار تعبير، چهار مرحله‌ى طبيعى بيان شده است: ۱. انسان در آغاز، فكر مى‌كند. «يَتَفَكَّرُونَ» ۲. سپس مى‌فهمد و عالم مى‌شود. «لِلْعالِمِينَ» ۳. كسى‌كه آگاه شد، حرف‌ها را با دقّت گوش مى‌دهد و نكته سنجى مى‌كند. «يَسْمَعُونَ» ۴. در اثر شنيدن عميق، به تعّقل و انديشيدن مى‌رسد. «يَعْقِلُونَ»
بنابراین برقِ آسمان، بارش و سبز شدن زمين تصادفى نيست، بلكه بر اساس يك برنامه‌ى دقيق و حساب شده است و نظام آفرينش، بر اساس اسباب و علل پايه ريزى شده است. پس اگر ما پائيز و بهار، ريزش و رويش گياهان، می بینیم از نشانه‌ هاى قدرت خداوند در آفرينش است و خداشناسى بايد بر اساس علم و فكر و تعقّل باشد.
در آیات بعد یکی دیگر از نشانه های خداوند که آسمان و زمین به امر خدا برپاست. هم آفرينش انسان از خاك، نشانه‌ى قدرت الهى شمرده شد، «خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ» هم مرگ و خروج انسان از قبر. «مِنَ الْأَرْضِ إِذا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ»نظام آفرينش، نه تصادفى است و نه به دست ديگران، به اراده الهى است. و پيدايش معاد، با اراده و دعوت خداوند است. ايمان به مبدأ، مقدّمه‌ى ايمان به معاد است. كسى كه نظام هستى را بر پا كرد، شما را نيز پس از مرگ زنده مى‌كند و معاد، جسمانى است. و هر آن چیزی که در آسمان و زمین هستند تسلیم خداوند هستند.
خانم جواهری در ادامه و تفسیر آیه ۵۴ سوره روم گفت: این آیه در مورد خلقت اولیه ما صحبت می کند و انسان در آغاز خلقت، سراسر ضعف است. آغاز و پايان انسان ضعف است، در چند روزى كه توان و قدرت داريم قدردانى كنيم. ضعفِ دوران كودكى به قوّت تغيير مى‌كند، ولى ضعف دوم باقى مى‌ماند و كسى كه ميان دو ضعف قرار گرفته، نبايد به چند روز قوّت مغرور شود و ضعفِ مخلوق، نشان ضعف خالق نيست و ضعف و پيرى ما یک برنامه‌ى حكيمانه‌ى خداوند است.
استاد در ادامه و تفسیر آیات ۵۵ و ۵۶گفت: كسى كه در دنيا به سوگند دروغ عادت كرد، در قيامت نيز آن را به كار مى‌برد. مجرمان درقيامت عذر و بهانه مى‌آورند كه در دنيا فرصت براى ايمان آوردن نداشتند، دروغ، سبب انواع كجى‌ها و انحرافات است و كج فكرى و كج‌روى مجرمان، دائمى است. اهل ایمان با زیانکاران صحبت می کنند‌. آنها از دوران كوتاه عمر خود در دنيا و يا مدّت اندك برزخ مى‌گويند؛ امّا اهل ايمان پاسخ مى‌دهند كه شما مطابق آنچه خداوند براى دوره‌ى دنيا و برزخ افراد معيّن كرده، زندگى كرده‌ايد و بى‌جهت براى كفر خود، عذرتراشى نكنيد و علم و ايمان، حتّى در قيامت آثار مثبت خود را نشان مى‌دهد. عالمان مؤمن، تنها در دنیا شبهه زدایی نمی کنند بلکه در قيامت نيز شبهه زدايى مى‌كنند.
علم و ايمان، دو هديه الهى است كه به افراد عطا مى‌شود و درست است که علم و ایمان کسب کردیم ولی یه وقت مغرور نشویم، خداوند با توفیقاتش آن را به ما ارزانی داده است.
استاد جواهری در پایان و تفسیر آیات ۵۸ تا۶۰ اشاره کرد و گفت: همه‌ى مردم مخاطب قرآن هستند و قرآن، كتاب ارشاد و هدايت است و مثال، از بهترين شيوه‌هاى فهماندن حقايق، لذا خداوند براى زمينه‌هاى مختلف مثال آورده است و مطالب قرآن، سبب اتمام حجّت است و كسى كه حقّ را بفهمد و حجّت بر او روشن شود، ديگر عذرش پذيرفته نيست. انسانى كه در مدار كفر و لجاجت قرار گيرد، باطل را حقّ مى‌بيند و حقّ را باطل. كافران، نه تنها حقّ را نمى‌پذيرند، بلكه نسبت باطل هم به آن مى‌دهند. كافران نه تنها پيامبر اسلام، بلكه تمام انبيا يا تمام مومنان را بر باطل مى‌دانند. خداوند مهر می زند روی قلب هایشان. مراد از «لا يَعْلَمُونَ»، افرادى هستند كه نمى‌خواهند بدانند. مُهر زدن بر دلِ نااهلان، يك سنّت الهى است. اینان زمينه‌ى سنگدلى را خود انسان، در خود بوجود می آوردند.
درنهایت رهبران دينى بايد صبور باشند و عامل صبر ايمان به وعده‌هاى الهى است و جوّسازى افراد بى‌دين، نبايد در تصميم‌گيرى ما اثر كند و يكى از طرفندهاى دشمنان، سبك كردن رهبر است. كسانى به فكر تضعيف و تحقير رهبر هستند كه به راه حقّ يقين ندارند.

 

نظر خود را اضافه کنید.

0
شرایط و قوانین.
  • هیچ نظری یافت نشد